TURMOB ve İSMMMO iş birliği ile 2009-2010 Eğitim yılında AKADEMI düzeyinde Marmara Üniversitesi – ADLİ TIP- Kriminoloji ı alanında uzman Emniyet Amirleri – Uluslar arası Hile Denetim Uzmanlarından oluşan eğitimci kadrosu ile İstanbul da yapılan eğitim sonucunda başarılı olan 80 kişilik HİLE DENETİM UZMANI kadrosu ülkemize kazandırılmıştır. Taraklımızın yetiştirdiği değerlerden İstanbul Bakırköy de Mali Müşavirlik ve Mali Bilirkişilik yapan uzman kadrosu ile faaliyetini sürdüren Mali Müşavirlik ofisinin sahibi MUHSIN BILGI, başarılı olarak HİLE DENETİM UZMANI (Adli Muhasebe Uzmanı) – ilk olarak 07/08/2010 Tarihinde saat 19:45 de Hilal TV Ekonomi programın da bu meslekle ilgili bilgiler verecektir.
Peki Taraklı Haber olarak bizde merak ettik ve ilk röportajı sizler için yaptık.
Hile – Suistimal ve Yolsuzluklar Denetimi nedir?
Hile denetimi; şirket içi ve şirket dışı hileler, çalışan hileleri, yönetim hileleri, yatırım hileleri, müşteri hileleri, satıcı hileleri oluşmaktadır.
Şirket içi hile yöntemleri nelerdir?
İşletme İçİ hile yontemleri;
1)Çalisan hileleri; çalışanın işletme faaliyetinde işverenin veya bir başkasının haklarını göz ardı ederek gücünü yanlış bir biçimde kendisine veya başkasına yarar sağlama amaçlı kullanması dır (naki̇t hi̇leleri̇, stok ve di̇ğer varlik hi̇leleri̇).
2)Hileli mali̇ raporlama; özellikle tepe yöneticileri tarafından işletmenin mali tablolarının olduğundan farklı gösterilerek tüm işletme ilgililerinin yanıltılması biçiminde ortaya çıkan bir hiledir. İşletmeni̇n durumunu olduğundan iyi̇ göstermek – veya kotu göstermek.
3)Çalişan hileleri; çalışanın işletmenin varlıklarını ele geçirmesi veya kendi yararına kullanması biçimde ortaya çıkar çalişanin işletmeden para veya mal çalmasi işletmeni̇n arabasini kendi̇ yarari için kullanması.
İşletmelerde yapılan Hile Yöntemlerinin oranı nedir?
Hile yontemlerinin isletmelerdeki orani:
Hileli mali raporlama: %5
Yolsuzluk ve ahlaki olmayan davranislar: %13
Çalişan hileleri: %82
İşletmelerde hileli ödemeler nasıl olmaktadır?
Hilelei ödemeler su şekilde gerçekleşmektedir:
– Çek hi̇leleri̇
– Gi̇der hi̇leleri̇
– Bordro hi̇leleri̇
– Fatura hi̇leleri̇
Bu konu hakkında hatırlatmak istediğiniz özlü sözler var mi?
Şirketlere-kurumlara kulağımzıa küpe olacak hatırlatmalarımız elbette vardır:
“Hi̇le kucuk başlar gi̇derek artar”.
“Hileye baslayan durmaz”.
“Bir curuk elma tüm sepeti̇ bozar”.
“Guven ama kontrol et”.
“Hilekarlar alacaklarini hep alir, işletme ortaklarina hic bir sey kalir”.
Yaşadığımız ülkemizin de bir gerçeğI var sizler bunu nasıl tanımlıyorsunuz?
Elbette yaşadığımız ülkenin de bir gerçeği var. Türki̇ye gerçeğiİ
– İşletmelri̇n % 90 ni ai̇le İşletmeleri̇ ve tek İşveren yöneti̇mi̇
– Henuz kurumlaşlaşma oluşmamiş yapida olmalari
– İşletmelerde İç kontrol si̇stemi̇ ve deneti̇m zayif
– İşletmeyi̇ çoğunlukla İşvereni̇n kendi̇si̇ yönetmekte .Yaninda İki̇nci̇ adam konumunda güveni̇li̇r bi̇r çalişani bulunmamakta
– İşletmede görevleri̇n ayrilik İlkesi̇ yerleşmemi̇ş , bi̇r İşİ başindan sonuna kadar bi̇r ki̇şİ yapmakta.
– Güveni̇li̇r İki̇nci̇ adam çoğunlukla mali̇ İşlerle uğraşmakta ve gereğİnden fazla bi̇çİmde yetki̇lendi̇ri̇lmektedi̇r.
– Özelli̇kle İki̇nci̇ adam kasa –banka ve çek İşleri̇ne haki̇molduğundan dolayi vede güveni̇li̇r konumunu kullanarak rahat bi̇çİmde hi̇le yapabi̇lmektedi̇r
– Bu tür İşletmelerde yapilan hi̇leleri̇n buyuk kismi ortaya çikmadan yok olup gi̇tmektedi̇r.İşletme İçİnde buharlaşmaktadir.
– Guveni̇li̇r ki̇şİ hi̇le eylemi̇nden dolayi yakalansada İşveren çoğunlukla ondan çeki̇ndi̇ğİnden yaptiğI yanina kar kalmaktadir
– İşveren çok önemli̇ darbeler yedi̇ğİni̇ anladiktan sonra önlem almaya yanaşmaktadir.
– Bu tur isletmelerde baslangicta yapilacak hileyi onleme yatirimlarinin maliyeti kaybedilen paralarin yaninda cok dusuk kalacaktir
Biraz da hile yapanın özelliklerinden bahseder misniz?
Hi̇le yapanlarin karakteri̇sti̇k özelli̇kleri̇:
– Konuşkan-sevi̇mli̇ – kendi̇si̇ne çok değer bi̇çerler
– Hastalik derecesi̇nde yalanci – vi̇cdan azabi cekmez
– Mani̇pülasyonda ve bozgunculukta aşiri hünerli̇di̇rler
– Duygusuz ve başkalarinin duygusuna önem vermeyen ti̇p ler
– Eylemelri̇ nedeni̇yle sorumluluk kabul etmeyenler
– Zekali-ekoi̇st-çok ri̇sk alan – kurallara uymama özelli̇ğİ olanlar
– İşe en önce geli̇p en geç gi̇derler
– İşini̇n bi̇tmedi̇ğİni̇ bahane edi̇p geç saate kadar çalişirlar
– Yillarca Iizi̇n yapmadan çalişanlar
– Hilakar cinsiyetleri̇ : %40 kadinlar – %60 erkekler
– Eğiti̇m duzeyleri̇ arttikça hi̇le sayisi azalmakta ancak zarar boyutu önemli̇ ölçüde artmakta.
Peki kimler hile yapar bir oranlama var mıdır?
Uluslararası acfe kuruluşunun dünya üzerinde yaptığı bir araştırmad n çıkan sonuzca göre; ki̇mler hi̇le yapar:
İnsanlarin geneli̇nde yapilan araştirma sonucu;
– her durumda hi̇le yaparlar %10
– firsatini bulunca hi̇le yaparlar %75
– hi̇ç bi̇r durumda hi̇le yapmazlar %15
İnsanları hile yapmaya sebep olan nedenler nelerdir?
Evet çok önemli bir husus İnsanlar neden hi̇le yaparlar:
– Para hirsi aç gözlülükten
– Güzel yaşan isteği
– Yuksek tutarli ki̇şisel harcamalar
– Yuksek tutarli sağlık harcamaları
– Yuksek tutarli eğiti̇m harcamaları
– Beklenmeyen mali̇ gereksi̇ni̇mler
– Kötü alişkanliklar (kumar-alkol-uyuşturucu-gece hayati)
Birazda hilenin ortay a çıkartılmasından bahsedelim? Ne yapalım ki hileyi ortaya çıkartalım?
Hilenin ortaya cikartilma bi̇çimleri̇:
*hi̇le deneti̇mi̇ *ihbar *şans eseri̇ *iç deneti̇m *iç kontrol *bağimsiz deneti̇m *poli̇s uyarısı
Şirketlerde ve kurumlarda hile araştırmasını kimler yapabilir?
Hi̇le ni̇n araştirilmasi uzmanlar tarafından yapılmalıdır bunlar;
*hi̇le denetçileri̇ *bağimsiz deneti̇m *adli̇ muhasebe uzmanlari
Bu uzmanlar ne gibi çalışmalar yaparlar?
Uzmanlarin yaptiğı çalişmalar;
– İşletme çalışanları tarafından,Işletmelerine karşı yapılan hileler
– Beyaz yakalılar tarafından işlenen suçlar
– Mali tablo hileleri
– Yatırımlarla ilgili hileler
– Ticari rüşvetler ve komisyonlar
– Banka işlemleri ile ilgili hileler
– Elektronik fon transferleri ile ilgili hileler
– Kredi kartı hileleri
– Bilgisayar hileleri
– İnternet yoluyla yapılan hileler
– İşletmelerin hile riskini ölçme ve değerlendirme
– İşletmelerde hileyi önlemeye yönelik çalışmalara destek olma
Hileden korunmanın yolları varmıdır? Nelere dikkat etmeliyiz?
Hi̇leden korunmak için şu hususlara dikkat edilmesi gereklidir.
– hi̇le uzmanlari ile çalişma
– durust kisilerin işe alinmasi
– olumlu bi̇r çalişma ortaminin oluşturulmasi
– çalişanlara eğİti̇m veri̇lmesi̇
– çalişanlara destek programlar
– İşletme kültürünün oluşturulması
– güçlü iç kontrol sistemi
– İşletme etik kurallarının oluşturulması
– İhbar hatlarının kurulması
– musteri̇ ve saticilari bilgilendirme
– cezalandirma korkusu olusturma
– İşletme hi̇le poli̇ti̇kalari olusturma
Peki sizin çalışmalarınızdan ve şirketinizden bahsedelim mi?
Şirketi̇mi̇z; Muhsi̇n bi̇lgi̇ hi̇le deneti̇m hi̇zmetkeri̇ ltd.Şti̇
Hakkimizda; Şirketi̇mi̇z alaninda kurulan ilk şirket ti̇r
Eki̇bi̇mi̇z;
– alanlarinda ehi̇l ve eğİti̇mli̇ adli̇ muhasebe uzmanlari
– hi̇le uzmanlari
– spk deneti̇m serti̇fi̇kali bağimsiz denetçİler
– iş guvenliği ve hukuku alaninda uzman avukatlar
– mahkemeler de bi̇li̇rki̇şİli̇k yapan mali̇ müşavi̇rler
– mahkemeler de bi̇li̇rki̇şİli̇k yapan hukuçular
– guzi̇de universi̇teleri̇mi̇zdeki̇ öğreti̇m görevli̇leri̇
Oluşan bi̇r eki̇pti̇r
Türkiye de konusunda uzmanlardan oluşan ekibinizle nasıl bir hizmet sunmaktasınız?
1.Paket (hi̇le check-up paketi̇)
—————-
– şirket içi hi̇le deneti̇mi̇
– hi̇le yapilan si̇stem eksi̇kli̇kleri̇ni̇n tespi̇ti̇
– hi̇leni̇n önleme çalişmalari
2.Paket (standart paket)
– 1.Paket +
– hilakarin bulunmasi
– hukuki dava acilmasi ve takibi
3.Paket (full paket)
– 2.Paket +
– hilakarin icra takibi
– ceza davalarinin acilmasi ve takibi
Diger hizmetler;
– şirketlere hi̇le deneti̇mi̇ yapmak
– şirketlere kurumsal politikalar uretmek
– mali̇ müşavrri̇li̇k-hukuki̇ deneti̇m ve danişmanlik yapmak
– işyeri̇ personel eğİti̇mleri̇ vermek
– hi̇le ve yolsuzluk konusunda İç kontrol si̇stemleri̇ kurmak
– susiatimal hile önlemleri̇ ve yontemelri̇ geli̇şti̇rmek
– mahkemetye intikal etmis davalarda danismanlik yapmak